เรื่องเด่น เรื่องเล่าในพระธรรมบท ตอน พระภิกษุผู้บรรลุอรหันต์ด้วยการเพ่งเงาแดด

เรื่องเล่าในพระธรรมบท ตอน พระภิกษุผู้บรรลุอรหันต์ด้วยการเพ่งเงาแดด


พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในกรุงสาวัตถี ทรงปรารภภิกษุรูปใดรูปหนึ่ง ผู้เจริญมรีจิกัมมัฏฐาน ได้ตรัสพระธรรมบท พระคาถาที่ 46 นี้

ครั้งหนึ่ง มีพระภิกษุรูปหนึ่ง เรียนพระกัมมัฏฐานจากพระศาสดาแล้ว ได้ไปสู่ป่า แม้ว่าพระภิกษุรูปนี้จะเพียรพยามปฏิบัติพระกัมมัฏฐานอย่างไร ก็ไม่ก้าวหน้าถึงพระอรหัตตผล ดังนั้นท่านจึงได้ตัดสินใจเดินทางกลับไปเฝ้าพระศาสดาเพื่อขอคำนะนำเพิ่มเติม ในระหว่างทางท่านได้เห็นพยับแดด(เงาแดด)ซึ่งเป็นเพียงภาพลวงตาที่แลเห็นเป็นรูปร่าง พอเห็นแค่นี้นี้ท่านก็รู้แจ้งเห็นจริงว่า ร่างกายของคนเราก็ไม่มีตัวตนเหมือนกับพยับแดด ดังนั้นท่านจึงได้ใช้จิตพิจาณาความไม่มีตัวตนของร่างกาย เดินมาถึงริมฝั่งมาน้ำอจิรวดี ขณะที่ท่านนั่งอยู่ใต้ต้นไม้ริมฝั่งแม่น้ำมองลงไปในแม่น้ำ ได้แลเห็นฟูมฟองน้ำขนาดใหญ่ถูกคลื่นซัดแตกกระจาย ท่านก็ได้ตระหนักถึงสภาพที่ไม่ยั่งยืนของร่างกาย

ต่อมาไม่นาน พระศาสดาประทับอยู่ที่พระคันธกุฎี ได้มาปรากฏในภาพนิมิตของพระภิกษุนั้น ตรัสว่า “ดูก่อนภิกษุ ที่เธอเข้าใจแล้วนั้นถูกต้องแล้ว ร่างกายนี้ไม่ยั่งยืน มีอันเกิดขึ้นและแตกดับไป เหมือนฟูมฟองน้ำ และพยับแดด”

จากนั้นพระศาสดาได้ตรัสพระธรรมบท พระคาถาที่ 46 ว่า

เผณูปมํ กายมิทํ วิทิตฺวา
มรีจิธมฺมํ อภิสมฺพุธาโน
เฉตฺวาน มารสฺส ปุปฺผกานิ
อทสฺสนํ มจฺจุราชสฺส คจฺเฉฯ

เมื่อรู้ว่ากายนี้แตกง่ายและว่างเปล่า
เหมือนกับฟูมฟองน้ำและพยับแดด
ก็ควรทำลายดอกไม้ของมาร(วัฏฏะ 3)
ไปให้พ้นสายตาของมัจจุราชเสียให้ได้.

เมื่อพระสัทธรรมเทศนาจบลง พระภิกษุรูปนั้นได้บรรลุพระอรหัต พร้อมด้วยปฏิสัมภิทาทั้งหลาย ได้ชมเชย สรรเสริญ ถวายบังคมพระสรีระที่มีสีดุจทองคำของพระศาสดา.