อาทิตตปริยายสูตร

อาทิตตปริยายสูตร<TABLE style="MARGIN-TOP: 0px; MARGIN-BOTTOM: 3mm; MARGIN-LEFT: 0px; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'MS Sans Serif'" borderColorDark=#79052c width="100%" align=center borderColorLight=#804000 border=0><TBODY><TR><TD width=362> พุทธพจน์ และ พระสูตร ๖.
</TD><TD vAlign=center align=middle width=494>

พระไตรปิฎก ฉบับสยามรัฐ เล่มที่ ๔​

</TD><TD vAlign=bottom align=right width=351>

คลิกขวาเมนู ​

</TD></TR></TBODY></TABLE>
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] [๕๕] ครั้นพระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ ตำบลอุรุเวลา ตามพระพุทธาภิรมย์แล้ว เสด็จจาริกไปโดยมรรคาอันจะไปสู่ตำบลคยาสีสะพร้อมด้วยภิกษุสงฆ์หมู่ใหญ่ ๑๐๐๐ รูปล้วนเป็น[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ปุราณชฎิล[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif].[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ได้ยินว่าพระองค์ประทับอยู่ที่ตำบลคยาสีสะ ใกล้แม่น้ำคยานั้น พร้อมด้วยภิกษุ ๑๐๐๐ รูป. [/FONT]

[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ณ ที่นั้น พระผู้มีพระภาครับสั่งกะภิกษุทั้งหลาย ว่าดังนี้:[/FONT]

[FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ดูกรภิกษุทั้งหลาย สิ่งทั้งปวงเป็นของร้อน, ก็อะไรเล่าชื่อว่า สิ่งทั้งปวงเป็นของร้อน?[/FONT]​

[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ดูกรภิกษุทั้งหลาย [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]จักษุ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นของร้อน [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]รูป[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลายเป็นของร้อน [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] วิญญาณ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]อาศัยจักษุเป็นของร้อน [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]สัมผัส[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]อาศัยจักษุเป็นของร้อน [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ความเสวยอารมณ์[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]([/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เวทนา[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif])[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นสุขเป็นทุกข์ หรือมิใช่สุขมิใช่ทุกข์ ที่เกิดขึ้นเพราะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]จักษุสัมผัส[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นปัจจัยแม้นั้นก็เป็นของร้อน[/FONT]

[กล่าวคือเป็นไปดังกระบวนธรรมนี้ ตา(จักษุ) รูป จักษุวิญญาณ ผัสสะ [FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เวทนา[/FONT] เป็นสุขเป็นทุกข์ หรืออทุกขมสุขเวทนา] ​

[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ร้อนเพราะอะไร? เรากล่าวว่า [/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ร้อนเพราะไฟคือ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ราคะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะไฟคือ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]โทสะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะไฟคือ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]โมหะ[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ร้อนเพราะความ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เกิด[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]([/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ชาติ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]) [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เพราะความ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]แก่([/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ชรา[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]) [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]และความ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ตาย[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]([/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]มรณะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif])[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ร้อนเพราะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ความโศก([/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]โสกะ) [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะความ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]รำพัน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](ปริเทวะ)[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทุกข์กาย[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](ทุกข์)[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ทุกข์ใจ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](โทมนัส)[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะความ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]คับแค้น[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](อุปายาส).[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] (กล่าวคือ เป็นไปตาม ปฏิจจสมุปบาทธรรม จึงมี ชาติ, ชรา-มรณะ ทั้งโสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส อันเป็น[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทุกข์อุปาทาน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ที่เร่าร้อนเผาลน)[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]โสต[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นของร้อน [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เสียง[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลายเป็นของร้อน ..... [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](ข้อความเดียวกับข้างต้น เปลี่ยนจาก[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]จักษ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ุเป็น[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]โสต[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif], และ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]รูป[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็น[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เสียง[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เท่านั้น)[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ฆานะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นของร้อน [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]กลิ่น[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลายเป็นของร้อน .....[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ชิวหา[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นของร้อน [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]รส[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลายเป็นของร้อน .....[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]กาย[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นของร้อน โผฏฐัพพะทั้งหลายเป็นของร้อน .....[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]มนะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](ใจ)[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นของร้อน [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ธรรม[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]([/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ธรรมารมณ์[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]-คิด)[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลายเป็นของร้อน [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]วิญญาณ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]อาศัย[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]มนะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นของร้อน [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]สัมผัส[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]อาศัย[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]มนะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นของร้อน[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ความเสวยอารมณ์[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นสุข เป็นทุกข์ หรือมิใช่ทุกข์มิใช่สุข ที่เกิดขึ้นเพราะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]มโนสัมผัส[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นปัจจัยแม้นั้นก็เป็นของร้อน ร้อนเพราะอะไร? [/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เรากล่าวว่า ร้อนเพราะไฟคือ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ราคะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะไฟคือ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]โทสะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะไฟคือ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]โมหะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] [/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ร้อนเพราะความ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เกิด[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]([/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ชาติ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif])[/FONT] เพราะความ[FONT=Tahoma,MS Sans Serif]แก([/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ชรา[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif])[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]่ [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] และความ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ตาย[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]([/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]มรณะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif])[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ร้อนเพราะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ความโศก([/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]โสกะ) [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะความ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]รำพัน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](ปริเทวะ)[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทุกข์กาย[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](ทุกข์)[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทุกข์ใจ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](โทมนัส)[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เพราะความ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]คับแค้น[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](อุปายาส).[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] [/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ดูกรภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้ฟังแล้วเห็นอยู่อย่างนี้ ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]จักษุ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] [/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]รูป[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลาย ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]วิญญาณ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]อาศัยจักษุ ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]สัมผัส[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]อาศัยจักษุ ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในความ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เสวยอารมณ์[/FONT] ที่เป็นสุข เป็นทุกข์ หรือมิใช่ทุกข์ มิใช่สุข ที่เกิดขึ้นเพราะจักษุสัมผัสเป็นปัจจัย
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]โสต[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เสียง[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลาย .....[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ฆานะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]กลิ่น[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลาย ..... [/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ชิวห[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]า ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]รส[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลาย .....[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]กาย[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]โผฏฐัพพะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลาย .....[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]มนะ[/FONT] ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ธรรม[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลาย ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]วิญญาณ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]อาศัยมนะ [/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ย่อมเบื่อหน่ายแม้ใน[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]สัมผัส[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]อาศัยมนะ ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในความ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เสวยอารมณ์[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ที่เป็นสุข เป็นทุกข์ หรือมิใช่ทุกข์มิใช่สุข ที่เกิดขึ้นเพราะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]มโนสัมผัส[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]เป็นปัจจัย.[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] เมื่อเบื่อหน่าย ย่อมสิ้นกำหนัด เพราะสิ้นกำหนัด จิตก็พ้น เมื่อจิตพ้นแล้ว ก็รู้ว่าพ้นแล้ว [/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] อริยสาวกนั้นทราบชัดว่า ชาติสิ้นแล้ว พรหมจรรย์ได้อยู่จบแล้ว กิจที่ควรทำได้ทำเสร็จแล้ว กิจอื่นอีกเพื่อความเป็นอย่างนี้ไม่มี[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](ไปกว่านี้อีกแล้ว)[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]. [/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] ก็แล เมื่อพระผู้มีพระภาคตรัสไวยากรณภาษิตนี้อยู่ จิตของภิกษุ ๑,๐๐๐ รูปนั้น พ้นแล้วจาก[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]อาสวะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ทั้งหลาย เพราะ[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif]ไม่ถือมั่น[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif](สิ้นอุปาทาน)[/FONT][FONT=Tahoma,MS Sans Serif].[/FONT]
[FONT=Tahoma,MS Sans Serif] [/FONT]

[FONT=Tahoma,MS Sans Serif]อาทิตตปริยายสูตร จบ[/FONT]​