เรื่องเด่น สามเณรกุมารกัสสปะ อรหันต์น้อยชีวิตพิสดาร (เสฐียรพงษ์ วรรณปก)

อรหันต์น้อย ชีวิตพิสดาร
(โดย เสฐียรพงษ์ วรรณปก)

สามเณรรูปต่อไปที่กล่าวถึงคือ สามเณรกุมารกัสสปะ เรื่องราวของท่านมหัศจรรย์พันลึกจริงๆ เป็นอย่างไร โปรดตามข้าพเจ้ามา

มีธิดาเศรษฐีเมืองราชคฤห์นางหนึ่ง มีอุปนิสัยในการบรรพชา อยากบวชมาตั้งแต่รู้ความ ขออนุญาตพ่อแม่ไปบวชในสำนักนางภิกษุณี ก็ไม่ได้รับอนุญาต เมื่อเติบโตเป็นสาวแล้ว พ่อแม่ก็ตกแต่งให้มีครอบครัวกับชายที่มีฐานะทัดเทียมกัน แต่งงานไม่นานก็ตั้งครรภ์โดยที่ตัวเองก็ไม่รู้ตัว ความคิดอยากจะบวชยังไม่เลือนหายไปจากส่วนลึกของจิตใจ นางจึงขออนุญาตสามีไปบวช สามีคงเห็นความตั้งใจแน่วแน่ของนางกระมัง ในที่สุดได้อนุญาตตามที่ขอนางจึงไปบวชอยู่ในสำนักของนางภิกษุณี

บวชไม่นาน ครรภ์ก็โตขึ้นๆ จนปิดบังไม่อยู่ เมื่อความลับเปิดเผยว่า นางภิกษุณีตั้งท้อง ใครรู้เข้าก็ตำหนิติเตียน ถ้าเป็นสมัยนี้ก็คงเป็นข่าวใหญ่ทางสื่อมวลชนไม่แพ้ข่าวสมีเขียว เพียงแต่ว่า เรื่องสมีเขียวเป็นเรื่องจริง แต่นางภิกษุณีรูปนี้มิได้ทำผิดตามที่เป็นข่าว

ว่ากันว่า สำนักภิกษุณีที่นางสังกัดอยู่ในความดูแลของพระเทวทัต ข่าวภิกษุณีมีท้องรู้ถึงหูพระเทวทัต ท่านก็ “ฟันธง” ทันทีว่า นางภิกษุณีต้อง “อันติมวัตถุ” คือต้องปาราชิกขาดจากความเป็นภิกษุณีแล้ว จึงสั่งให้สึกโดยไม่ต้องสอบสวนให้เปลืองสมอง

นางภิกษุณีผู้น่าสงสาร ก็อุทธรณ์ว่านางไม่มีความผิดตามกล่าวหา ขอความเป็นธรรมด้วย พระเทวทัตก็ไม่ยอม พูดว่า ก็ท้องเห็นๆ อยู่จะว่าไม่ผิดได้อย่างไร อยู่ๆ มันป่องขึ้นมาเองหรือ อย่างนี้แสดงว่านางมี “เพศสัมพันธ์” กับบุรุษทั้งผ้าเหลืองแน่นอน

นางบอกเหล่าภิกษุณีว่า นางมิได้บวชอุทิศพระเทวทัต นางบวชอุทิศพระศาสดา (หมายความว่าไม่ได้บวชเป็นศิษย์พระเทวทัต บวชเป็นสาวกของพระศาสดาต่างหาก) ขอให้พานางไปกราบทูลขอพระมหากรุณาจากพระบรมศาสดาเถิด ภิกษุณีทั้งหลายจึงพานางไปเฝ้าพระพุทธองค์ ที่พระเชตวัน เมืองสาวัตถี

พระองค์รับสั่งให้พระอุบาลีผู้เชี่ยวชาญในพระวินัย สอบสวนอธิกรณ์นี้ พระอุบาลีเห็นว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องเฉพาะของสตรี บุรุษ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นภิกษุอย่างท่าน จะจัดการเรื่องนี้คงไม่ถนัด จึงไปขอร้องนางวิสาขาและอนาถบิณฑิกเศรษฐีให้ช่วยสอบสวน

นางวิสาขาให้กั้นม่าน นำนางภิกษุณีเข้าไปตรวจสอบภายใน (ภายในม่านและอาจจะ “ภายใน” จริงๆ ด้วยเพื่อความแน่นอน) ตรวจดูมือเท้าท้องและสะดือว่าเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรบ้าง ซักถามวันเวลาที่บวช วันเวลาที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งสุดท้าย วันเวลาที่รู้สึกว่าประจำเดือนไม่มา คำนวณอย่างถี่ถ้วนแล้ว ก็ได้ข้อสรุปว่า

นางตั้งครรภ์ก่อนออกบวชเป็นภิกษุณี

นางและคณะผู้สอบสวนจึงรายงานผลการสอบสวนให้พระอุบาลีทราบ พระเถระได้นำความกราบทูลพระพุทธองค์ทรงทราบ พระพุทธองค์รับสั่งประชุมสงฆ์ ตรัสรับรองความบริสุทธิ์ของนางภิกษุณี เกือบโดนไล่สึกฟรี โดยพระเทวทัตผู้ไม่รอบคอบแล้ว นางอุ้มท้องอยู่สำนักนางภิกษุณีจนครบกำหนด ก็คลอดลูกชายน่าเกลียดน่าชังคนหนึ่ง เลี้ยงดูตามมีตามเกิด ด้วยความช่วยเหลือของเหล่าภิกษุณีในสำนัก

เย็นวันหนึ่ง พระเจ้าปเสนทิโกศลเสด็จพระราชดำเนินตรวจบริเวณวัด หลังจากเข้าเฝ้าพระพุทธองค์ตามปกติ ได้ยินเสียงทารกร้อง จึงเสด็จพระราชดำเนินเข้าไปยังกุฏิที่มีเสียงเด็กร้องลอดออกมา ด้วยความสงสัยในพระราชหฤทัย เมื่อเสด็จเข้าไปก็ทอดพระเนตรเห็นนางภิกษุณีรูปหนึ่งกำลังให้นมทารกน้อยอยู่ จึงตรัสถาม ได้รับการถวายพระพรถึงเรื่องราวที่เกิดขึ้น พระเจ้าปเสนทิโกศลทรงเห็นว่าภิกษุณีมีความลำบากในการเลี้ยงลูก จึงตรัสขอไปเลี้ยงเป็นโอรสบุญธรรมในพระราชวัง นางก็ตัดใจมอบให้ไปเพื่อเห็นแก่อนาคตของลูกน้อย เด็กน้อยได้รับขนานนามว่า “กุมารกัสสปะ” แปลว่า กัสสปะผู้ได้รับการเลี้ยงดูดุจพระราชกุมารอื่นๆ

กุมารกัสสปะเจริญเติบโตพอรู้เดียงสาได้ทราบว่าตนเป็นลูกไม่มีพ่อ เกิดสลดใจอยากบวช ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตออกบวชในสำนักของภิกษุสงฆ์ตั้งแต่อายุยังน้อย ไม่ได้บอกว่าอายุเท่าไหร่ แต่ในคัมภีร์อรรถกถาธรรมบท บอกว่าเป็นเวลา 12 ปี นับแต่ลูกน้อยจากไปภิกษุณีผู้เป็นแม่ไม่เป็นอันบำเพ็ญสมณธรรม มัวคิดถึงแต่ลูกน้อยผู้จากไป แสดงว่า กุมารกัสสปะคงบวชสามเณรเมื่ออายุประมาณสิบกว่าขวบ

วันหนึ่งขณะสามเณรกุมารกัสสปะไปบิณฑบาตในเมือง นางภิกษุณีผู้เป็นมารดาก็ไปบิณฑบาตเช่นเดียวกัน นางเห็นสามเณรน้อยจำได้ว่าเป็นลูกชายของตน (จำได้อย่างไรไม่ทราบ เพราะจากไปตั้งแต่ยังเล็กๆ) จึงวิ่งเข้าไปหาปากก็ร้องเรียกว่า “โอ ลูกแม่ๆ” ล้มลงต่อหน้าบุตรชาย ถันหลั่งขีรธาราออกมาเปียกจีวรหมด สามเณรน้อยอรหันต์คิดว่า ถ้าแม่เราได้ยินมธุรสวาจาจากเรา นางก็ยิ่งจะตัดความรักบุตรไม่ขาด เป็นอุปสรรคต่อการบรรลุธรรมแน่นอน คิดแล้วก็กล่าวกับมารดาด้วยเสียงห้าวๆ ว่า

“มัวทำอะไรอยู่ จนป่านนี้แล้ว
ยังตัดไม่ขาดกระทั่งความรักลูก”

คำพูดของสามเณรลูกชาย เป็นดุจสายฟ้าฟาดเปรี้ยงลงกลางกระหม่อม นางร้องไห้ด้วยความเสียใจล้มสลบลง ฟื้นขึ้นมาไม่รู้สามเณรน้อยบุตรชายไปที่ไหนเสียแล้ว นางคร่ำครวญอย่างน่าสงสารว่า ดูหรือลูกเรา เราร้องไห้คร่ำครวญหาด้วยความรักความห่วงใยมาเป็นเวลาสิบสองปี พอพบหน้าจะพูดดีกับเราสักคำก็ไม่มี ช่างใจไม้ไส้ระกำอะไรปานนั้น นางพยายามข่มใจ ตัดความรักในบุตรได้ เรียกว่าเมื่อลูกไม่ง้อแม่ก็ไม่ง้อเหมือนกัน ว่าอย่างนั้นเถิด ตั้งหน้าตั้งตาบำเพ็ญเพียรทางจิต ไม่นานก็สามารถบรรลุมรรคผลชั้นสูง คือเป็นพระอรหันต์

สามเณรกุมารกัสสปะเมื่ออายุครบบวชพระ ก็ได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุในเวลาต่อมา ว่ากันว่าท่านได้บรรลุธรรม เพราะได้ฟังปัญหาพยากรณ์ (การตีปริศนาธรรม) 15 ข้อจากพระพุทธองค์ แล้วนำไปเพ่งพิจารณาในป่าอัมพวัน (ป่ามะม่วงแห่งหนึ่ง) จนกระทั่งกระจ่าง “สว่างวาบในใจ” บรรลุเป็นพระอรหันต์พร้อมปฏิสัมภิทา (ความแตกฉานในเรื่องต่างๆ 4 ประการ) ในคัมภีร์มิได้ระบุชัดว่า ท่านบรรลุก่อนบวชพระหรือขณะยังเป็นสามเณรอยู่

หลังจากอุปสมบทแล้ว ปรากฏว่าพระกุมารกัสสปะมีชื่อเสียงโด่งดังในด้านการแสดงธรรมอย่างวิจิตร มีปฏิภาณปัญญาฉับไว โต้ตอบปัญหายากๆ ได้อย่างดี จนพระพุทธเจ้าทรงยกย่องใน “เอตทัคคะ” (ความเป็นผู้เลิศกว่าผู้อื่น) ในด้านการแสดงธรรมอันวิจิตร

--------------

ที่มา www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=6995

 

เรื่องราวดีๆที่(ไม่ค่อย)หาอ่านได้ง่ายๆ สาธุเป็นที่สุดครับ

 

เป็นบทความที่ดีมากครับ ขออนุโมทนาบุญด้วยครับ สาธุ สาธุ

 

ขอขอบคุณสำหรับข้อความดีๆครับ

 

ขออนุโมทนา ...ครับ
ชอบปริศนาธรรม 15 ข้อของพระองค์มากครับ

 

ปริศนาธรรมของเทวดายากจะตีเเตกจริงๆครับ ขนาดรู้ความหมายเเลว้ยังไม่ค่อยเข้าใจเลยว่าทำไมถึงเป็นเช่นนั้น
เเต่ผมสงสัยว่า การที่ทำเหมือนเมินเฉยใส่มารดาอย่างนั้น ท่านไม่บาปหรือ?
จริงอยู่ที่ท่านต้องการบรรลุธรรมเเต่ผมสงสารจิตใจของเเม่จริงๆครับ หากว่าท่านเป็นอะหันต์ที่มีฤทธ์รู่ได้ว่าเเม่ของตนจะบรรลุอรหันต์ในอนาคต นั่นค่อยเป็นคำตอบที่น่าฟังหน่อย
ผู้รู้ช่วยตอบข้อข้องใจทีครับ

 

ข้อที่ 2 สุดท้าย เป็นการเปรียบเปรยที่มีอุปมาอุปไมย ที่ลึกซึ้งดีมากๆ
แต่ทว่า ทำยากมากๆ ก็เหมือนกับ "ไม้อ่อนดัดง่าย ไม้แก่ดัดยาก"
คนบางคนบางพวก ยังไม่รู้สึกรู้สาอะไรเลย พวกที่แก่กระโหลกกะลา นั้นมีอีกเยอะ
งั้นผมขอนำไปปฏิบัติใช้ ก็แล้วกัน
โมทนา สาธุ!

 

อนุโมทนา สาธุๆๆครับ อ่านแล้วปราบปลื้มจริงๆครับ ท่านช่างมีปัญญาแตกฉานจริงๆครับ

 

สาธุค่ะ, ขอบคุณที่นำมาให้อ่านค่ะ
(พระราชาปายาสิโหดจริงๆเลย)

 

อนุโมทนาสาธุ กับทุกท่านครับ เรื่องนี้ ดีมากๆ​