ภารา หเว ปัญจขันธา

องค์สมเด็จพระจอมไตรบรมศาสดาทรงตรัสว่า

"ภารา หเว ปัญจขันธา"
"ขันธ์ทั้งหลาย ๕ เป็นภาระอันหนัก"

คือ เราคนเดียวมี ๕ ขันธ์ หนักแค่นี้ ถ้าเพิ่มอีกคนเป็นขันธ์ที่ ๑๐ เพิ่มอีกคนเป็นขั้นที่ ๑๕ เพิ่มอีกคนเป็นขันธที่ ๒๐ มันจะหนักปานไหน ตอนนี้เราก็เริ่มรักเริ่มสงสารตัว ขอตัดกำลังใจ ว่าไม่คิดจะพึงหาคู่ครอง เห็นโทษจากความรัก ในความปรารถนาที่มีคู่ครอง เพราะมันเป็นปัจจัยของความทุกข์มันหาความสุขไม่ได้ โดยเพาะอย่างยิ่งคู่ครองก็ดีเราก็ดี ย่อมทรุดโทรมลงไปทุกวัน ไม่ช้าก็จากกันด้วยความตาย ถ้าเรายังมีความหลงใหลใฝ่ฝันด้วยอำนาจตัณหาแบบนี้อีกเราก็ต้องเกิดอีก มันจะหาความสุขอะไรไม่ได้

⛭ ที่มา : หนังสือพรหมวิหาร ๔ หน้า ๑๗

นิพฺพานํ ปรมํ สุขํ นิพฺพานํ ปรมํ สุขํ