ธรรมที่ควรรู้และทำให้แจ้งและทำให้เจริญ

444 ธรรมที่ควรรู้และทำให้แจ้งและทำให้เจริญ

ปัญหา ธรรมอะไรที่ควรกำหนดรู้ และกระทำให้แจ้งและทำให้เจริญด้วยปัญญาอันยิ่ง ?

พุทธดำรัสตอบ “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรมที่ควรกำหนดรู้ด้วยปัญญาอันยิ่งคืออะไร ? คือธรรมที่เรียกว่า อุปาทานขันธ์ ๕ คือ ขันธ์อันเป็นที่ตั้งแห่งอุปาทาน คือ รูป.... เวทนา.... สัญญา.... สังขาร.... วิญญาณ....
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรมที่ควรละด้วยปัญญายิ่งคืออะไร ? คืออวิชชาและภวตัณหา....
“....ก็ธรรมที่ควรทำให้แจ้งด้วยปัญญาอันยิ่งคืออะไร ? คือ วิชชาและวิมุติ
“....ก็ธรรมที่ควรทำให้เจริญด้วยปัญญาอันยิ่งคืออะไร ? คือ สมถะและวิปัสสนา
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเมื่อเจริญ.... เพิ่มพูนอริยมรรคประกอบด้วยองค์ ๘ อย่างนี้แล จึงกำหนดรู้ธรรมที่ควรกำหนดรู้ด้วยปัญญาอันยิ่ง จึงละธรรมที่ควรละ จึงทำให้แจ้งซึ่งธรรมที่ควรทำให้แจ้ง... จึงเจริญธรรมที่ควรเจริญด้วยปัญญาอันยิ่ง....”

อาคันตุกาคารสูตร มหา. สํ. (๒๙๐-๒๙๕)
ตบ. ๑๙ : ๗๗-๗๙ ตท. ๑๙ : ๘๓-๘๔
ตอ. K.S. ๕ : ๔๑-๔๒

444