พระกุมารกัสสปะ ผู้เป็นใหญ่ในทางใช้ถ้อยคำอันวิจิตร (สามารถเปรียบเทียบได้อย่างสุดยอด)

ประวัติพระกุมารกัสสปเถระ​

พระอาจารย์กล่าวต่อในเรื่องทิฏฐิให้ฟังว่า "ในเรื่องทิฏฐินั้นก็แบบเดียวกับที่พระเจ้าปายาสิถามพระกุมารกัสสปะ แล้วพระกุมารกัสสปะท่านเปรียบเทียบให้ฟัง แต่พระเจ้าปายาสิก็ไม่ยอมละทิฏฐิ ท้ายที่สุดท่านก็เถียงข้าง ๆ คู ๆ ว่า ที่ไม่ยอมละทิฏฐิเพราะใคร ๆ ก็รู้ว่าท่านมีทิฏฐิอย่างนี้ ถ้าไปละคนอื่นเขาก็ว่าเอาสิ..!

พระกุมารกัสสปะจึงบอกว่า "ดูก่อน..มหาบพิตร ชายสองคนไปเจออุจจาระแห้ง คิดว่าเอาไปใช้ประโยชน์ได้ ก็เลยห่ออุจจาระแห้งกับผ้า แล้วทูนหัวไป พอเดินไปเจอกองปอมัดอยู่ ชายคนหนึ่งทิ้งอุจจาระแห้งแล้วแบกกองปอไป ส่วนชายอีกคนกลับไม่ยอมทิ้งอุจจาระแห้งนั้น

เดินไปอีกเจอกองป่าน ชายคนนั้นก็ทิ้งปอแล้วเอากองป่านไป ส่วนชายอีกคนก็ยังแบกห่ออุจจาระไว้ พอเดินไปอีกก็เจอป่านที่ทอเป็นผ้าแล้ว ชายอีกคนก็ทิ้งป่านแล้วแบกเอาผ้าไป ส่วนชายอีกคนก็ยังแบกกองอุจจาระไปตลอดทาง จนกระทั่งท้ายสุด เจอเงิน เจอทอง ชายอีกคนก็เอาเงินเอาทองไป

ส่วนชายที่แบกอุจจาระ พอเดินไปแล้วฝนตก อุจจาระก็ละลาย ทำให้ชายคนนั้นเหม็นไปทั้งตัว แต่ก็ยังไม่ยอมทิ้งอีก"

พระกุมารกัสสปะเปรียบเทียบว่า เหมือนกับพระเจ้าปายาสิ ที่ไม่ยอมละทิฏฐิ พระเจ้าปายาสิทรงพระสรวล ตรัสว่า "โยมเชื่อแต่แรกแล้ว แต่ที่ว่าดังนั้นเพราะอยากฟังท่านสมมติไปเรื่อย ๆ.." เพราะว่าพระกุมารกัสสปะสามารถที่จะสมมติได้วิจิตรชัดเจนมาก ฟังแล้วเห็นภาพพจน์ เข้าใจได้ทันทีเลย.."

"พระเจ้าปายาสิเป็นคนที่อยากรู้อยากเห็นมาก เช่น ตายไปแล้วมีนรกมีสวรรค์จริงหรือไม่ ลองไปอ่านดูในปายาสิราชัญญสูตร ในพระสุตตตันตปิฎก

พระเจ้าปายาสิบอกว่าไม่เชื่อว่านรกมีจริง เพราะถ้าคนตายไปแล้วไปนรกจริง ให้กลับมาบอกด้วย รอคนแล้วคนเล่า ก็ไม่เห็นมีใครกลับมาบอกท่าน

พระกุมารกัสสปะบอกว่า "ดูก่อน..มหาบพิตร ถ้าหากนักโทษคดีอุกฉกรรจ์ พระองค์ท่านจับได้แล้ว ตัดสินประหารแล้ว ถ้าเขาขออนุญาตกลับไปบอกญาติหรือสานุศิษย์ต่าง ๆ แล้วจะกลับมาให้ประหาร พระองค์ท่านจะยอมปล่อยไปหรือไม่ ?" พระเจ้าปายาสิก็ตรัสว่า "ปล่อยไปไม่ได้หรอก มีแต่จะเร่งประหารเสียก่อน.."

พระกุมารกัสสปะกล่าวว่า "ลักษณะเดียวกัน ในนรกเขาลงโทษหนักกว่านี้อีก ใครเขาจะปล่อยออกมาให้มาบอกข่าวได้.." แล้วพระเจ้าปายาสิจึงกล่าวถึงพวกที่ไปสวรรค์ ไปสบายแล้ว "เราบอกแล้วว่าใครไปสวรรค์ให้กลับมาบอกข่าว แต่ก็ไม่เห็นมีใครกลับมาบอกเลยสักคน.."

พระกุมารกัสสปะก็เปรียบเทียบว่า "เหมือนกับบุรุษตกลงไปในหลุมคูถ (หลุมอุจจาระ) พระองค์สั่งให้ราชบุรุษเอาตัวขึ้นมา อาบน้ำให้ตัวสะอาดเอี่ยม เปลี่ยนผ้าใหม่ให้ ประด้วยแป้งหอม น้ำมันหอม เอาพวงมาลัยสวยสดงดงามคล้องคอ แล้วบอกให้กระโดดลงไปในหลุมคูถตามเดิม จะมีใครกระโดดลงไปไหม ? ลักษณะเดียวกัน คนไปสวรรค์แล้ว เขามองเห็นว่าโลกนี้น่ารังเกียจประดุจหลุมอุจจาระ จึงไม่มีใครคิดที่จะย้อนกลับมา"

ท่านค่อย ๆ เปรียบทีละอย่าง..ทีละอย่าง ลองไปหาอ่านดู สำนวนโวหารท่านสุดยอด ในบาลีว่ากุมาระกัสสโปเถโร มะเหสี จิตตะวาทะโก แปลว่า พระกุมารกัสสปะ ผู้เป็นใหญ่ในทางใช้ถ้อยคำอันวิจิตร คือ สามารถเปรียบเทียบได้สุดยอดมาก"

ถาม : มเหสีแปลว่าอะไร ?
ตอบ : แปลว่า เป็นใหญ่ เพราะฉะนั้น..ผู้หญิงต้องเป็นใหญ่กว่า โบราณเขารู้ดี..! (หัวเราะ)

พระอาจารย์เล่าเรื่องพระเจ้าปายาสิให้ฟังอีกว่า "พระเจ้าปายาสิอยากจะหาวิญญาณของคน ก็คือ ดวงจิต ถึงขนาดจับโจรมาใส่หม้อทั้งเป็น เอาหนังรัด เอาดินเหนียวพอกแล้วตั้งไฟจนกระทั่งเขาตาย เปิดดูก็ไม่เห็นมีวิญญาณ

บางทีก็จับมาเชือดทีละชิ้น ๆ รัดคอจนตายก็มี แล้วหาว่าวิญญาณอยู่ตรงไหนก็หาไม่เจอ พระเจ้าปายาสิก็เลยไม่เชื่อว่าจิตหรือวิญญาณมี ไปเกิดโลกใหม่ได้ก็ไม่เชื่อ

พระกุมารกัสสปะก็เปรียบเทียบให้ฟังว่า อาจารย์ที่เป็นนักบวชสั่งลูกศิษย์ให้ก่อไฟเพื่อต้มน้ำ ลูกศิษย์ทั้ง ๆ ที่รู้ว่า แค่สีไฟให้ติดก็ก่อไฟได้ แต่ลูกศิษย์ก็ผ่าฟืน ผ่าเพื่อหาว่าไฟมาจากไหน เพราะเห็นไฟมันติดมาจากฟืนเลยพยายามผ่าฟืนหาไฟ

ท่านเปรียบแต่ละอย่างภาพพจน์จะชัดเจนมาก ไปหาอ่านให้ได้ ถ้าไม่อ่านพระไตรปิฎกเป็นความสูญเสียที่ยิ่งใหญ่ในชีวิต"

ที่มา วัดท่าขนุน