สติ ผู้รู้ ทำให้สักกายทิฏฐิหมดไป ได้อย่างไร?

ไตรลักษณ์นั้นมี 3 อย่าง คือ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
อนิจจัง คือ การไม่เที่ยง เกิดขึ้นแล้ว ก็ต้องดับไป
ทุกขัง คือ การไม่สามารถทนอยู่แบบเดิมได้ ต้องเปลี่ยนแปลงไป
อนัตตา คือ ความไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่เขา ไม่ใช่เรา
สักกายทิฏฐิ คือการเห็นตรงกันข้ามกับองค์ที่ 3 ไม่เห็นอนัตตา เห็นแต่อัตตา เห็นเป็นตัวตน เขา เรา

สภาวะธรรมที่บดบัง ไตรลักษณ์ จะมีคู่ของมันอยู่
อนิจจัง จะถูกบดบังด้วย สันตติ คือ ความสืบต่อเนื่องกันไปเรื่อย
ทุกขัง จะถูกบดบังด้วย อิริยาบถ คือ การเปลี่ยนแปลง การขยับย้าย ถ่ายเท
อนัตตา จะถูกบดบังด้วย ฆนสัญญา คือ กลุ่มก้อนของรูปนาม กลุ่มก้อนของขันธ์ 5

ในการเจริญสตินั้น เมื่อเรามีสติละเอียดขึ้นเรื่อยๆ เราจะเห็นไตรลักษณ์ได้ทั้ง 3 อย่าง
เห็นสันตติขาด เห็นการเกิด ดับ แยกกัน ไม่ปะปนกัน
เห็นทันอิริยาบถ เห็นการถูกบีบบังคับ จนที่สุดต้องมีการเปลี่ยนแปลง ของสภาวะต่างๆ
เห็นฆนสัญญา แตกขาดออกจากกัน ขันธ์ 5 ไม่รวมเป็นกลุ่มก้อนเดียวกัน เห็นการทำงานแต่ละขั้นตอนแยกออกจากกัน

เมื่อผู้ปฏิบัติมีสติเห็นสภาวะต่างๆ ละเอียดได้ถึงตรงนี้ จะเกิดความรู้ขึ้น เห็นว่า ที่เขาบอกว่า ไม่มีตัวตน ไม่มีคน สัตว์ สิ่งของ นั้น แท้จริงแล้ว มันเป็นอย่างไร

ถ้าจะอธิบายให้ผู้ทราบด้วยจิตแล้วว่า กายไม่ใช่เรา แต่ยังเห็นจิตเป็นเราอยู่เข้าใจได้ง่ายๆ ก็ต้องอธิบายเปรียบว่า
การเห็นร่างกายไม่ใช่เรา ก็เพราะเราแยกส่วนประกอบย่อยของร่างกาย แยกรูปต่างๆ ออกจากกัน เมื่อเราแยกตัวมนุษย์ออกเป็น หัว แขน ขา ลำตัว แยกย่อยไปอีก เป็น เนื้อ เลือด น้ำเหลือง กระดูก ฯลฯ จะพิจารณาส่วนย่อยใดๆ ก็ไม่สามารถเห็นได้เลยว่า ส่วนย่อยส่วนใดของรูปในร่างกายมนุษย์ นี้เป็นตัวมนุษย์ หากแต่เมื่อเอามาประกอบรวมกัน จึงเรียกว่าเป็นมนุษย์ ต่างหาก

แต่การเห็นว่า ใจไม่ใช่เรา นั้น ต้องเห็นละเอียดกว่า ต้องเจริญสติจนสติละเอียดดี จะเห็นขันธ์ 5 มันถูกแยกส่วนออกจากกัน การเกิดของอารมณ์ใดๆ การเกิดของนามใดๆ ที่เป็นพื้นฐานของการเป็นตัวตน มันถูกเห็นเสียแล้ว ว่ามีส่วนประกอบอย่างใด เห็นการทำงานของขันธ์ 5 ทีละขั้นตอน ทั้งการเกิดและดับไป ของ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ และการรับช่วงต่อของกันและกัน นำมาพิจารณาแล้ว เห็นชัดเจนดีแล้ว ก็จะแจ้งว่า นามทั้งหลายนั้น ก็ไม่มีส่วนใดเลย เป็นตัวเรา เป็นใจเรา ไม่มีเขา ไม่มีเรา

การเข้าถึงอริยมรรค จะไม่สามารถทำได้ ถ้าเราไม่สามารถเห็นขันธ์ 5 แตกจากกัน
ในส่วนของสายวิปัสสนา หลวงพ่อโชดก หลวงพ่อจรัญ ก็จะเรียกการปฏิบัติเพื่อเข้าถึงสภาวะนี้ว่า การเจริญสติ การระลึกรู้ ฯลฯ เป็นต้น
ในส่วนของสายครูบาอาจารย์ลูกหลานหลวงปู่มั่น ก็จะเรียกว่า การดูจิต การอยู่กับผู้รู้ ฯลฯ เป็นต้น

 

บางทีก็คิดเล่นๆนะ
ตัดสักกายทิฏฐิ กายไม่ใช่เราแล้ว ไหงยังโกรธอยู่ละ..?
ไหงยังมีเมียได้อยู่ละ...?

จนกระทั่งได้อ่านพระสูตรที่พระสารีบุตรแนะนำตัดขันธ์๕
จึงรู้ว่า สักกายทิฏฐิ มันไม่ใช่แบบทื่อๆ มันมีมุมมีลึก

สติเมื่อแนบแน่นจนได้สัมมาสมาธิแล้ว ย่อมมีปัญญาตัดสักกายทิฏฐิได้

 

สาธุ...

ขยายความเพิ่มเติม ในส่วนคำสอนของพระสารีบุตร แสดงธรรมโดย หลวงพ่อฤาษีลิงดำ

คำว่า สักกายทิฏฐิ ในพระโสดาบัน สักกายทิฏฐินี่จริง ๆ เป็นตัวกิเลสที่ตัดโดยเฉพาะ ตามที่พระสารีบุตรท่านแนะนำพระสงฆ์ ที่พระสงฆ์ไปลาพระพุทธเจ้าและพระพุทธเจ้าทรงให้ไปลาพระสารีบุตรเพื่อจะเข้าป่า
พระได้ถามพระสารีบุตรว่า พวกผมยังเป็นปุถุชน ถ้าต้องการปฏิบัติให้เป็นพระอริยเจ้าเพื่อเป็นพระโสดาบันจะทำยังไงขอรับ พระสารีบุตรก็บอกว่า เธอจงปฏิบัติตามนี้ คือ มีความรู้สึกว่าร่างกาย ขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ทั้ง 5 ประการนี้ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา เราไม่มีในร่างกาย ร่างกายไม่มีในเรา ถ้าเธอคิดอย่างนี้ได้อันดับต่ำ มีความทรงตัวอันดับต่ำ เธอก็จะเป็นพระโสดาบัน
พระก็ถามต่อไปว่า ถ้าพวกผมเป็นพระโสดาบันแล้ว ต้องการเป็นพระสกิทาคามี จะมีความรู้สึกอย่างไร ต้องปฏิบัติแบบไหน พระสารีบุตรก็บอกว่า ข้อเดียวกันแหละ ถ้าเธอมีความรู้สึกว่าร่างกายนี้ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา เราไม่มีในร่างกาย ร่างกายไม่มีในเรา จิตละเอียดลง ปัญญาเกิดมากขึ้น เธอก็เป็นพระสกิทาคามี
พระก็ถามว่า ถ้าผมเป็นพระสกาทามีแล้ว ต้องการเป็นพระอนาคามีจะทำยังไง ท่านก็บอกเหมือนกัน จะทำยังไง ท่านก็บอกข้อเดียวกัน ก็รวมความว่าให้ พิจารณาขันธ์ 5 ว่า ร่างกายนี้ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา เราไม่มีในร่างกาย ร่างกายไม่มีในเรา

การเห็นขันธ์ 5 แตกออกจากกัน ไม่ใช่กลุ่มก้อนเดียวกัน เป็นพื้นฐานที่รองรับให้เกิดปัญญา ว่า รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ไม่มีในเรา และ เรา ไม่มีใน รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ

การตัดสักกายทิฏฐิ ที่ท่านว่า คือ การหมดจากการยึดในสภาวะต่างๆ ของขันธ์ 5 ว่าเป็นเรา นั่นเอง แต่ตัวขันธ์ 5 ยังทำงานเป็นปกติตามเดิม แต่พระอริยเจ้าทั้งหลาย มีสติเห็นทันการทำงานต่างๆ และเลือกที่จะหยุดการทำงานของตัวที่เป็นอกุศลไปออกไปเสียได้ เพราะเห็นทันมันแล้ว นี่คือสาเหตุว่า ทำไมพระอริยเจ้าทั้งหลาย ไม่กลายเป็นท่อนไม้แข็งทื่อ...

เพราะขันธ์ทั้งหลายยังทำงานตามปกติ แต่ด้วยสติที่ละเอียดยิ่งขึ้นเรื่อยๆ ทำให้การหลงเข้าไปยึดสภาวะต่างๆ มีระยะเวลาสั้นลง สำหรับพระอริยเจ้าในชั้นต้น ในชั้นโสดาบัน ที่ว่ายังมี โทสะ โมหะ โลภะ ราคะ ยังอยู่เหมือนตอนก่อนข้ามโคตรภู จากปุถุชน มาเป็นพระโสดาบัน ก็เพราะว่า มีสติที่เห็นทันส่วนต่างๆ ของขันธ์ 5 แต่ไม่เร็วพอ ที่จะหยุดการสืบต่อกันระหว่างสภาวะแต่ละตัว จึงเป็นได้แค่ ผู้ที่เห็นทัน แต่ไม่สามารถหยุดการสืบต่อสภาวะสิ่งที่เกิดขึ้นได้ ต้องรอเวลาบ่มเพาะอินทรีย์ต่อไป เมื่ออินทรีย์แก่กล้าขึ้นไปอีก จิตก็จะละเอียดขึ้น ดังที่หลวงพ่อฤาษีลิงดำได้กล่าวไว้ครับ

 

ขันธ์ 5 มันอยู่ที่ไหนกันน๊า

 

ส่วนของ รูป อยู่ในโลก คือธาตุทั้งหลายที่อยู่ในโลกนี้
ส่วนของนาม คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นสภาวะของจิต เกิดดับในชั้นจิตเท่านั้นครับ ถ้าว่ากันภาคปริยัติ ก็คงจะเป็น เจตสิกต่างๆ ที่มาประกอบกับจิต แต่ผมไม่ค่อยรู้เรื่องปริยัติสักเท่าไหร่ครับ

 

ว่ากันแบบบ้านๆ นี่ล่ะ

แสดงว่า
นาม เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อยู่ที่จิต
ขันธ์ 4 อยู่ที่จิต

จะพิจารณาขันธ์ 4 ต้องพิจารณา ตัด ที่จิต
ไปพิจารณาตัดที่กาย นั้นเพียงแค่รูป
ต้อง มาที่จิต จึงจะครบ ขันธ์ 5 แม่นบ่อ

 

แม่นครับ...
แต่สำหรับชั้นต้นๆ ตัดการยึดติด นะครับ ไม่ใช่ตัดตัวขันธ์ 5 โดยตรง
เพราะมันเป็นสภาวะปกติธรรมชาติที่ต้องเกิด ต้องดับ บังคับไม่ให้มันเกิดไม่ได้ครับ

ส่วนในวิสัยของพระอนาคา พระอรหันต์ ไม่ทราบครับ ไม่อยู่ในวิสัยของผมครับ

 

หากว่าในภาคปฏิบัติ

ใครเคยแยกร่าง ลองพิจารณาดูว่า ร่างที่แยกออกไป
มีรูป ไหม
มีความจำไหม
มีความรู้สึกไหม
มีความคิดปรุงแต่งไหม

ลองดูว่า เอ๊ะ ขันธ์ 5 ครบไหม ต้องพิจารณา ตัดขันธ์ 5 ที่ตัวนี้ นี่หว่า

 

อันนี้ไม่เคยเกิดกับผมนะครับ เลยไม่ทราบได้

แต่ในความเข้าใจของผม ผมจะเรียกส่วนนี้ว่า อาทิสสมานกาย
ซึ่งยังเป็นกลุ่มก้อนของการมีตัวตนอยู่
แต่จิต ในความหมายของผม หมายถึง สภาวะรับรู้ อย่างเดียว ไม่รวมถึงอาทิสสมานกายครับ

 

งืมๆ แม้ ในชั้นต้นๆ
ตัดการยึดติด หากไปตัดการยึดติดที่รูป ก็ยังเหลือ นามขันธ์ 4 ที่อยู่ที่จิต

ก็ต้อง ตัดการยึดติด รวมขันธ์ 4ที่จิตไปด้วย
หากไปตัดการยึด ติดเฉพาะเพียงรูป ก็ยังไม่ครบ ขันธ์ 5
แม่นบ่อ

ตัดที่รูป ยังเหลืออีก 4 เฮ้อ อีกบานเลย:'(

 

งืมๆ

เช่นนั้นแล้ว กาย แข็งทื่อ นี่ ไม่ใช่เป้าเพียงแต่อยู่ใกล้เป้า

ต้องเล็งเป้า ลึกต่อไปที่ อทิสมานกาย
เพราะขันธ์ 5 อยู่ที่นี่ แม่นบ่อ

 

อนึ่ง ขอประกาศไว้ก่อน เพื่อไม่ให้เข้าใจผิด

อย่าถือเข้าใจเอาว่าผมเป็นพระอริยเจ้า หรืออะไรในทำนองนั้นนะครับ
ก็แค่มาเล่าให้ฟังเฉยๆ เล่าให้ฟังอย่างไร ก็ขอให้สื่อสารข้อความผ่านไปแค่นั้น ขอความกรุณาอย่าปรุงแต่งเพิ่มเติมไปในสิ่งที่ไม่จำเป็น กับการปฏิบัติในทางธรรมของทุกท่านครับ

 

งืมๆ ผมไม่เข้าใจเช่นนั้นอยู่แล้วครับ
หายห่วง ก็ สนทนาตามโอกาส ^^

 

เรื่องอทิสมานกาย (ขออภัยที่พิมพ์ผิดก่อนหน้านี้) ผมไม่เชี่ยวชาญครับ คงตอบแบบยืนยันไม่ได้ มีท่านอื่นในนี้เชี่ยวชาญ แต่คาดว่าคงไม่มาตอบให้

แต่ในความเห็นของผม ไม่จำเป็นต้องเล็งเป้าอะไรทั้งนั้น แค่มีสติระลึกไปเรื่อยๆ ให้ละเอียด จนมันเห็นเอง ว่าอะไรใช่ อะไรไม่ใช่ ถ้ามันเห็นแล้ว มันก็เห็นเลย แล้วมันก็จะเลิกยุ่งเอง โดยไม่ต้องไปบังคับ กะเกณฑ์ ว่าจะตัดอะไร

สมมติเหมือน คนนึง เมื่อก่อนไม่รู้ว่าของที่ตัวเองถืออยู่มันพาทุกข์มาให้ ก็ถือไปเรื่อยๆ
พอมาระลึกรู้ได้ว่า ถือของที่อยู่มันมีแต่ทุกข์ ก็ปล่อยเอง โดยไม่ต้องไปบังคับอยากปล่อยอะไร
แต่ถ้าไม่เห็นว่ามันพาทุกข์มาให้ ยังคิดว่าเป็นความสุขอยู่ เขาก็ไม่มีเหตุผลจะต้องปล่อยมือ

 

ครับผม ก็ต้อง ฝึกต่อไป

 

อนุโมทนาค่ะ เห็นการทำงานของขันธ์ห้าตามหลักเบญจขันธ์
หรือปฏิจจสมุปบาท(ธรรมอันอิงอาศัยกันเกิดขึ้น การเกิดขึ้นพร้อมของธรรมด้วยการอาศัยกัน การที่สิ่งทั้งหลายอาศัยกันจึงเกิดมีขึ้น...)

ผู้ไม่เข้าไปหาย่อมหลุดพ้น
http://www.pobbuddha.com/tripitaka/upload/files/1681/index.html

 

อาทิสมานกาย น่าจะมีหลายระดับตามภูมิจิต หรือการฝึกฌาน(เนื่องด้วยการข่มกิเลส)
ไม่รู้นะ..

มโนมยิทธิญาณ

ภิกษุนั้น ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อนิรมิตรูปอันเกิดแต่ใจ คือ นิรมิตกายอื่นจากกายนี้
มีรูปเกิดแต่ใจ มีอวัยวะน้อยใหญ่ครบถ้วน มีอินทรีย์ไม่บกพร่อง ดูกรอัมพัฏฐะ เปรียบเหมือน
บุรุษจะพึงชักไส้ออกจากหญ้าปล้อง เขาจะพึงคิดเห็นอย่างนี้ว่า นี้หญ้าปล้อง นี้ไส้หญ้าปล้อง
อย่างหนึ่ง ไส้อย่างหนึ่ง ก็แต่ไส้ชักออกจากหญ้าปล้องนั่นเอง อีกนัยหนึ่ง เปรียบเหมือนบุรุษ
จะพึงชักดาบออกจากฝัก เขาจะพึงคิดเห็นอย่างนี้ว่า นี้ดาบ นี้ฝัก ดาบอย่างหนึ่ง ฝักอย่างหนึ่ง
ก็แต่ดาบชักออกจากฝักนั่นเอง อีกนัยหนึ่ง เปรียบเหมือนบุรุษจะพึงชักงูออกจากคราบ เขาจะพึง
คิดเห็นอย่างนี้ว่า นี้งู นี้คราบ งูอย่างหนึ่ง คราบอย่างหนึ่ง ก็แต่งูชักออกจากคราบนั่นเอง
ฉันใด ภิกษุก็ฉันนั้นแล ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อนิรมิตรูปอันเกิดแต่ใจ คือนิรมิตกายอื่นจาก
กายนี้ มีรูปเกิดแต่ใจ มีอวัยวะน้อยใหญ่ครบถ้วน มีอินทรีย์ไม่บกพร่อง แม้ข้อนี้ก็เป็นวิชชา
ของเธอประการหนึ่ง.

http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=9&A=2516&Z=2832&pagebreak=0

 

^พี่ป.ปุณฑ์เห็นตามที่คุณอินอธิบายมาเหรอครับ

 

อ้าว นอกเหนือหรือความนัย นอกจากนี้ไม่ทราบนะ
มีอะไรมันมากกว่านี้ ก็ไม่รู้

นานๆ มาที ไม่ได้ติดตาม

แต่เอาแบบ โลกียปัญญา ก็แบบทรงอารมณ์ได้
ที่จริง ก็ต้องเอาแบบ ญาณทัศนะ คือต้องอริยมรรคสมังคี.. ปหานกิเลสกันไป
คนแยกขันธ์ห้าได้ รู้การทำงานได้.. ก็ต้องเห็นปฏิจจฯ(แม้นไม่ละเอียดจนอธิบายได้ดีแต่ก็ต้องแบบว่าเข้าถึงแบบไม่ใช่จำ..)

ไตรลักษณ์ทางนาม ใครเห็นก็ข้ามโคตรแล้ว

 

ไม่ต้องห่วงครับ ผมไม่เข้าใจผิดแน่ครับ ของมันเห็นๆ กันอยู่ ผมไม่ถือว่าคุณเป็นอริยะหรืออริเยอะทั้งนั้นแหละ ขออภัยที่ต้องพูดตรงๆ